Wstępne wyniki analizy mtDNA „człowieka z Janisławic”

Henryk W. Witas, Krystyna Jędrychowska-Dańska, Tomasz Płoszaj
read in english »


Wstępne wyniki analizy molekularnej „człowieka z Janisławic” wykazały obecność dwóch zmian w rejonie HVR-I, tj. 16189C 16270T, które są charakterystyczne dla subhaplogrupy U5b1b, według bazy danych mtDNA-manager. Przyjmuje się, że U5 powstała wkrótce po wyjściu przedstawicieli Homo sapiens sapiens z Afryki ok. 45 tys. lat temu, rozprzestrzeniając się od Europy i północnej Afryki aż po Indie i centralną Azję (Achilli et al., 2004).
Sugerowane pochodzenie i szlak migracji haplogrupy U5b1b mtDNA. Gwiazdką oznaczono orientacyjne miejsce znalezienia „człowieka z Janisławic”.
Haplogrupa U5b występuje współcześnie z niewielką częstotliwością w Europie od półwyspu Iberyjskiego aż po Ural w przeciwieństwie do populacji mezolitycznych, kiedy obok U4 i U5a była to haplogrupa występująca najczęściej (ok. 30%). Wiek haplogrupy U5b1b szacowany jest na ok. 9 tys. lat, a miejscem, z którego się wywodzi, jest najpewniej refugium Franko- Kantabryjskie. W miarę polepszania się warunków życia po ostatnim zlodowaceniu charakterystyczne zmiany 16270C i 16189C zlokalizowane w HVR-I migrowały wraz z łowcami-zbieraczami na teren północno- -wschodniej Europy (Achilli et al., 2005). Subhaplogrupa U5b1b występuje współcześnie głównie w północno-wschodniej Europie z rosnącą częstością od 0% u Łotyszy przez 2–3% u Litwinów i północnych Rosjan do 6–7 % u Finów i Karelów. Najczęściej, bo aż u ok. 48% populacji haplotyp 16270C i 16189C wraz ze zmianą 16144T występuje u Lapończyków (Saami). Obecność zmian 16189C i 16270C w HVR-I u badanego osobnika sugeruje jego typowe dla okresu i obszaru pochodzenie i związek z przodkami wywodzącymi się z półwyspu Iberyjskiego, a brak zmiany 16144T oznacza przynależność do kladu, z którego wywodzi się haplotyp „lapoński” o nią wzbogacony.

Preliminary results of mtDNA analysis suggesting origin of the "Janisławice Man"

Henryk W. Witas, Krystyna Jędrychowska-Dańska, Tomasz Płoszaj


Preliminary results of mtDNA analysis of the "Janisławice Man" qualify him to mtDNA subhaplogroup U5b1b according to identified haplotype, and is similar to the one present in 48% of the Laplanders (Saami).