Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie
zaprasza na wystawę

Stare Miasto w Warszawie -
pomnik światowego dziedzictwa kulturalnego

Wystawa otwarta będzie od 3 sierpnia do 15 września 2004 r.

Wystawa Stare Miasto w Warszawie - pomnik światowego dziedzictwa kulturalnego jest próbą zilustrowania fragmentu najnowszych dziejów tej części miasta związanych ze zniszczeniami dokonanymi podczas działań wojennych w 1939 roku, a szczególnie w trakcie i po Powstaniu Warszawskim w 1944 r. a następnie jego heroicznej odbudowy, co uznane zostało przez Komitet Dziedzictwa Światowego UNESCO za godne wpisania na listę światowego dziedzictwa kulturalnego.
Ekspozycję zawarto na 50 barwnych planszach tematycznie podzielonych na pięć części, z których każda rozpoczyna się planszą tekstową, stanowiącą wprowadzenie i komentarz do prezentowanych ilustracji.

Pierwsza część przypomina, iż warszawskie Stare Miasto jest od 2 września 1980 roku zabytkiem wpisanym przez UNESCO na listę pomników światowego dziedzictwa kulturalnego. Decyzja ta zapadła w Paryżu podczas sesji Komitetu Dziedzictwa Światowego UNESCO i miała bezprecedensowy charakter, ponieważ po raz pierwszy za pomnik uznano zespół miejski odtworzony po zniszczeniach sięgających ponad 90% zabudowy. Przywrócenie do życia warszawskiego Starego Miasta, będącego symbolem polskiej kultury i tożsamości narodowej, uznane zostało przez Komitet za "wyjątkowy przykład całkowitej rekonstrukcji zespołu historycznego", za dzieło w pełni oryginalne, budzące podziw pod względem konserwatorskim i artystycznym. Stanowiło unikalny przykład rekonstrukcji miasta opartej na źródłach ikonograficznych, z zachowaniem ocalałych elementów oryginalnych.

Kolejne zagadnienie: Siedem wieków Starego Miasta - historia i funkcje, to skrótowa informacja o dziejach i roli Starego Miasta od momentu lokacji na przełomie XIII i XIV wieku do czasu zniszczeń wojennych 1944 roku.

Tematem najważniejszym i jednocześnie najszerzej prezentowanym na wystawie była Odbudowa Starego Miasta - problemy restytucji i realizacji. Prezentację tematu rozpoczęto od ukazania widoków ruin zniszczonego miasta, scen odgruzowywania rynku staromiejskiego przez mieszkańców Warszawy i fotografii zabezpieczeń ocalałych fragmentów budynków. Wydaje się, iż bardzo przekonywujące są tablice, na których porównano stan zabudowy z 1938 r., ruiny w 1944 r. i wygląd po odbudowie w 1956 r. Podkreślono również znaczenie badań archeologicznych i architektonicznych dla poznania historii miasta. Ich efekty wykorzystywano przy rekonstrukcji wielu obiektów. Starano się pokazać warsztat pracy architektów - konserwatorów, których projekty i studia perspektywiczne całych bloków zabudowy poprzedzały odbudowę Starego Miasta. Wybrane prace rekonstrukcyjne starano się ukazać porównawczo na tle wyglądu obiektów przed zniszczeniami wojennymi.

Pozostałe części wystawy przenoszą nas do współczesności. Ukazują Stare Miasto dzisiaj (jako)- centrum kulturalne i turystyczne Warszawy oraz związane z tym problemy Współczesne zagrożenia (i) walka o zachowanie zabytkowego charakteru zespołu staromiejskiego.
Włodzimierz Pela

 


 

Wystawa została przygotowana przez:
Muzeum Historyczne m. st. Warszawy.

Scenariusz: Włodzimierz Pela i Andrzej Sołtan we współpracy z Małgorzatą Dubrowską.