Zespół Zarządzania Informacją Muzealną
Tel. kontaktowy: (22) 50 44 854
e-mail: ajaskanis@pma.pl

Kierownik - Główny Inwentaryzator:
mgr Agnieszka Jaskanis, starszy kustosz

W skład Zespółu wchodzą Pracownie:
Inwentaryzacji i Ruchu Muzealiów
Dokumentacji Naukowej
Dokumentacji Wizualnej Muzealiów

Główny Inwentaryzator od 1991 roku zajmuje się informatyzacją działań podejmowanych w PMA.

Zadania zwiazane z informatyzacją :

1. kreowanie zasad tworzenia informacji muzealnej
2. nadzór nad tworzeniem informacji muzealnej
3. zarządzanie informacją muzealną
4. zarządzanie sieciami muzealnymi
5. udostępnianie informacji muzealnej

Historia Informatyzacji PMA

W latach 1989-90 w specjalistycznych muzeach archeologicznych w Polsce rozpoczęły się pierwsze systematyczne prace na stworzeniem inwentaryzacyjnych baz danych. Muzea prowadziły niezależnie od siebie prace nad przygotowaniem programów komputerowych oraz opracowywały słowniki określeń i terminów naukowych stosowanych w tradycyjnych opracowaniach katalogowych.

W 1991 r. została utworzona przez Komitet Muzeów Archeologicznych - Grupa Robocza d/s informatyzacji muzeów archeologicznych w Polsce, do której powołani zostali przedstawiciele trzech muzeów archeologicznych w tym PMA. Zadaniem Grupy Roboczej było rozpoznanie poziomu informatyzacji pracy w muzeach archeologicznych oraz ścisła współpraca w trakcie tworzenia programów inwentarzowych muzealiów . Jednak na ówczesnym etapie zaawansowania prac przygotowawczych i projektowych w poszczególnych muzeach okazało się, że różnorodność zastanej dokumentacji uniemożliwia wypracowanie wspólnego procesu komputeryzacji.

Do roku 1993 powstało szereg aplikacji w muzeach archeologicznych, których zadaniem było podstawowe inwentaryzowanie zbiorów. Równocześnie prowadzone były prace nad spisami określeń słownikowych stosowanych w poszczególnych muzeach.

W PMA przygotowany został, na podstawie projektu A.Jakskanis, system komputerowy pn. "SEZAM". W pierwszym etapie prac zrealizowana została część systemu, pozwalająca na inwentaryzację i katalogowanie zbiorów oraz ruch zbiorów pomiędzy muzeami i opis procesów konserwacji metali. System opracowany został w FoxPro i dostosowany do pracy w Netware Novel.

Komputerowy System do katalogowania zabytków archeologicznych w muzeach pn. "Fibula".

System "Fibula" został przygotowany w latach 1995-98 przez przedstawicieli Państwowego Muzeum Archeologicznego kier.mgr Agnieszkę Jaskanis i Muzeum Archeologicznego w Gdańsku dyr. mgr Henryka Panera, jako wynik kilkuletnich doświadczeń tych instytucji w korzystaniu z autorskich aplikacji inwentaryzacyjnych napisanych na początku lat 90 oraz z potrzeby standaryzacji rozwiązań, które ułatwić mają mięzymuzealną wymianę specjalistycznych informacji. Opracowany został standard opisu archeologicznych zbiorów muzealnych oraz określony minimalny zestaw elementów systemu niezbędnych w inwentaryzacji podstawowej. Elastyczny model systemu pozwala na stosowanie go w muzeach specjalistycznych, o dużej liczbie eksponatów, wykorzystujących wszystkie funkcje systemu, jak i w małych muzeach archeologicznych czy w działach archeologicznych w muzeach o wielostronnym profilu zbiorów. Możliwa jest także modyfikacja części modułów dotycząca notacji muzealnej, w tym m.in. formatu numerów inwentarzowych, oznakowania magazynowego oraz innych podziałów organizacyjnych stosowanych w muzeum. Elastyczna modyfikacja elementów niestandardowych ułatwia dostosowanie systemu do specyfiki i tradycji katalogowania w poszczególnych muzeach.
Podstawowe zadania systemu:

• umożliwienie prowadzenia inwentaryzacji i naukowego katalogowania zbiorów archeologicznych zgodnie a opracowanym standardem.
• zarządzanie zbiorami, w tym wypożyczenia zabytków
• przechowywanie i przeglądanie wizerunków zabytków archeologicznych
• eksport informacji o lokalizacji stanowisk archeologicznych do systemu GIS
• wymiana międzymuzealna specjalistycznych danych o zbiorach archeologicznych.

System "Fibula" został napisany na platformie Oracle i dostosowany do pracy w sieci lokalnej Windows NT.

SSWIM - SIECIOWY SYSTEM WYMIANY INFORMACJI MUZEALNEJ

Sieciowy System Wymiany Informacji Muzealnej (SSWIM), powstał w latach 1995-1997, jako rezultat konsultacji i dyskusji przedstawicieli 20 największych i najbardziej zaawansowanych w komputeryzacji muzeów polskich. W grupie tej osiągnięto porozumienie co do zakresu wymiany bezpiecznej informacji.

Przygotowane zostały przez przedstawicielki: Muzeum Narodowego w Warszawie dyr.dr Dorotę Folgę-Januszewską i Państwowego Muzeum Archeologicznego kier. mgr Agnieszkę Jaskanis, dwa standardy udostępniania i wymiany informacji, przeznaczone dla różnych odbiorców. Program SSWIM jest z założenia programem informacyjnego minimum. W intencji autorów, program funkcjonować będzie jako narzędziowa "nakładka" na istniejące programy inwentaryzacyjne, umożliwiająca wymianę części informacji rejestrowanych w muzealnych bazach danych poprzez sieć zewnętrzną.
System umożliwia :

• wprowadzania podstawowych danych o zbiorach do lokalnych baz danych,
• tworzenie ogólnopolskiej bazy danych o zbiorach przechowywanych w muzeach,
• wymianę danych pomiędzy muzeami tworzącymi sieć,
• odczyt informacji przez polskie i zagraniczne instytucje oraz osoby zainteresowane kolekcjami polskich muzeów.

Prace zainicjowane zostały dyskusją prowadzoną w Grupie Środkowoeuropejskiej ICOM (CEICOM- Central European Groupe International Council Of Museums), nad przygotowaniem standardów wymiany informacji między muzeami.

SSWIM jest pierwszym w Europie Środkowej programem komputerowym, który pozwala na tworzenie ogólnokrajowej bazy danych o obiektach muzealnych, dostępnej czynnie i biernie zarówno dla muzeów jak i instytucji pozamuzealnych zainteresowanych zbiorami, napisanym w nowoczesnym i utrzymującym międzynarodowe standardy środowisku - 4 th Dimennsion.

Wolę współpracy w sieci międzymuzealnej wg. zaproponowanych standardów wyraziło 180 muzeów wraz z oddziałami ( ponad 200 instytucji).

• W roku 1997 Minister Kultury i Sztuki wyróżnił autorki systemu SSWIM w konkursie na "Najciekawsze wydarzenie muzealne"
• W roku 2001 Państwowe Muzeum Archeologiczne zostało finalistą konkursu COMPUTERWORLD "Lider Informatyki 2001" w kategorii: Organizacje użytecznoci publicznej.
• W roku 2003 Państwowe Muzeum Archeologiczne powtórnie zostało finalistą konkursu COMPUTERWORLD "Lider Informatyki 2003" w kategorii: Organizacje użytecznoci publicznej.