PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ                               Warszawa, 8 marca 2004 roku

Szanowni Państwo,

Od tysiącleci wielkim bogactwem Europy jest różnorodność języków, obyczajów, religii i tradycji mieszkańców naszego kontynentu. Współcześni Europejczycy w sposób naturalny akceptują te różnorodności. Jest dziś dla nas oczywiste, że bez względu na to, JAKIE ludy i narody zamieszkiwały ziemie, które obecnie są naszymi ojczyznami, to MY jesteśmy spadkobiercami ich kultury i tradycji.

Próba opowiedzenia dziejów starożytnego ludu Wandalów, prezentowana na tej wystawie, jest świadectwem naszego stosunku nie tylko do dziedzictwa kulturowego, ale również tolerancji dla europejskiej różnorodności. Nie ma dzisiaj narodu, który mógłby się uważać za bezpośredniego spadkobiercę kultury Wandalów. Zginęli oni w pomroce dziejów, a dziś kojarzą się nam tylko z – niesprawiedliwym, jak pokazuje ta wystawa – określeniem, odnoszącym się do ludzi niszczących owoce cudzej pracy. Już choćby tylko dla wyprostowania tej nieścisłości, projekt, którego jesteśmy odbiorcami, miał głęboki sens.

Jego wartość wykracza jednak daleko poza naukowe ramy. Przy okazji byliśmy również świadkami kolejnych historycznych zmian w stosunkach pomiędzy Niemcami i Polakami. Oto przed niespełna rokiem, na Zamku w Bevern, Polacy zaprezentowali Niemcom swoją wizję dziejów germańskich plemion określanych jako Wandalowie. W ścisłej współpracy z niemieckimi kolegami, polscy naukowcy podjęli temat, który jeszcze kilkadziesiąt lat temu, podczas polsko-niemieckich dyskusji, działał niczym oliwa dolewana do ognia. Tym razem wspólne dążenia do prawdy i respektowanie historycznych źródeł stanęło ponad emocjami. Ta wyjątkowa wystawa okazała się kolejnym dowodem wzajemnego szacunku i dojrzałości tworzących ją partnerów. Pokazała, jak daleko odeszliśmy od czasów wrogości i zacietrzewienia, jak wiele zmieniliśmy w stosunkach pomiędzy naszymi narodami.

Dzisiaj w salach Państwowego Muzeum Archeologicznego w Warszawie Wandalowie odsłaniają Polakom tajemnice swoich dziejów. Podobnie jak w Niemczech, tak i teraz w Polsce, wraz z panem Prezydentem Republiki Federalnej Niemiec Johannesem Rauem, objęliśmy tę wystawę wspólnym patronatem. Uczyniliśmy to w przekonaniu, że los starożytnych Wandalów oraz współcześni ludzie, którzy z takim mozołem rekonstruują historię, wpisują się w proces pojednania i umacniania współpracy między naszymi krajami. Kierujemy do siebie przesłanie zaufania, tolerancji i podziwu dla rzetelnej pracy.

Ta wystawa świadczy ponadto o naszym nierozerwalnym związku z Europą, z jej wiekowymi tradycjami. Jest przejawem naszej troski o dziedzictwo europejskiej kultury. Ma symboliczną wymowę to, że ekspozycja obrazująca historyczne korzenie tej części Europy, zostaje otwarta nieomal w przededniu wejścia Polski do UE.

Za podjęcie trudu tego przedsięwzięcia, we współpracy z Kulturzentrum Weserrenaissance Schloss Bevern z Niemiec, dziękuję Instytutowi Archeologii Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej z Lublina, Muzeum Zamojskiemu z Zamościa oraz Państwowemu Muzeum Archeologicznemu z Warszawy, świętującemu właśnie jubileusz osiemdziesięciolecia swojej pracy. Do powodzenia tego dzieła przyczyniło się także współdziałanie ponad 30 muzeów z Polski i Niemiec oraz wielu naukowców z Belgii, Czech, Danii, Niemiec i Ukrainy. Osobne podziękowania należą się też hojnym sponsorom ekspozycji.

Wystawie o Wandalach, która po sukcesach w Zamku w Bevern przyjechała do Warszawy, towarzyszyła wspaniała atmosfera współpracy. Dzięki temu stała się ona także wystawą o przyjaźni. Mam więc nadzieję, że również w swoim polskim wydaniu okaże się ona sukcesem. Z głębi serca życzę tego zarówno Organizatorom jak i Publiczności!

Aleksander Kwaśniewski